Ως νευραλγία του τριδύμου (ΝΤ) χαρακτηρίζεται ο επαναλαμβανόμενος παροξυσμικός πόνος στη μία πλευρά του προσώπου, για την αισθητικότητα του οποίου είναι υπεύθυνο το τρίδυμο νεύρο. Ο πόνος είναι ιδιαίτερα έντονος και οξύς σαν ηλεκτρικό ρεύμα ή σαν μαχαιριά, διαρκεί από ελάχιστα δευτερόλεπτα μέχρι 2 λεπτά και μπορεί να προκαλείται από ερεθίσματα που συμβαίνουν στην κατανομή του τριδύμου νεύρου (μάσηση, βούρτσισμα δοντιών, χάιδεμα, ή επαφή του προσώπου με κρύο αέρα ή νερό). Δε συνοδεύεται από νευρολογικό έλλειμμα, σπάνια μόνο από ήπια μείωση της αισθητικότητας του προσώπου.
Η νευραλγία τριδύμου είναι μια σχετικά σπάνια πάθηση που επηρεάζει τις γυναίκες περισσότερο από τους άνδρες. Συνήθως ξεκινά μετά την ηλικία των 50 ετών, αλλά μπορεί να συμβεί και σε κάθε ηλικία.
Συμπτώματα της νευραλγίας τριδύμου
Συνήθως, η πρόκληση πόνου απορρέει από τον ήπιο ερεθισμό του προσώπου ή του στόματος μετά από μάσηση, βούρτσισμα των δοντιών, ρεύματα ψυχρού αέρα κ.α.
Συχνά ο πόνος εμφανίζεται χωρίς προειδοποίηση και μπορεί να εξαφανιστεί αυτόματα. Μεταξύ των επεισοδίων έντονου πόνου οι ασθενείς μπορεί να είναι χωρίς καθόλου πόνο. Μετά από αρκετό καιρό οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν μια μόνιμη αίσθηση καψίματος ή βουβού πόνου στο πρόσωπο. Εκτός από τον πόνο, μπορεί ο πάσχων να εμφανίσει σπασμούς στους μυς της μίας πλευράς του προσώπου. Ο πόνος μπορεί να είναι επαναλαμβανόμενος καθ΄ όλη τη διάρκεια της ημέρας και να υποχωρεί τη νύχτα.
Ανατομία
Το τρίδυμο νεύρο είναι υπεύθυνο για την αισθητικότητα του προσώπου και μεγάλου μέρους του στόματος και της ρινικής κοιλότητας. Αποτελείται από 3 κλάδους. Ο πρώτος κλάδος (οφθαλμικός) νευρώνει το δέρμα του μετώπου. Ο δεύτερος (άνω γναθικός), την περιοχή κάτω από το μάτι, το μεγαλύτερο μέρος της μύτης και το άνω χείλος μέχρι τη γωνία των χειλιών. Ο τρίτος (κάτω γναθικός) καλύπτει την περιοχή μπροστά από το αυτί, την παρειά και το κατά χείλος μέχρι τη γωνία της κάτω γνάθου.
Αιτιολογία της νόσου
Ο συνεχής ερεθισμός του τρίδυμου νεύρου από μια παρακείμενη αρτηρία (και σπανιότερα φλέβα) στην περιοχή του νεύρου κοντά στο στέλεχος του εγκεφάλου πιστεύεται ότι ευθύνεται για την πρόκληση των συμπτωμάτων. Συνήθως προκαλείται από μία αγκύλη που σχηματίζει η άνω παρεγκεφαλιδική αρτηρία (80%) ή κάποιο άλλο αγγείο της περιοχής, και σπάνια από την πίεση από μία κύστη ή έναν όγκο.
Η απώλεια της μυελίνης εκτός του στελέχους του εγκεφάλου, που μπορεί να οφείλεται σε ασθένεια, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση.
Ασθενής με τα παραπάνω συμπτώματα επισκέπτεται Νευρολόγο ο οποίος θα διαφοροποιήσει την πάθηση από άλλες παθήσεις με αντίστοιχα συμπτώματα. Επίσης θα ζητήσει τη διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας με συγκεκριμένες „CISS“ ακολουθίες (λήψη πολλών λεπτών τομών στην περιοχή του εγκεφαλικού στελέχους), ώστε να διαπιστωθεί ενδεχόμενη πίεση του τριδύμου νεύρου από κάποιο αγγείο.
Η νευραλγία τριδύμου αντιμετωπίζεται με:
- Φάρμακα (καρβαμαζεπίνη, οξκαρβαζεπίνη, γκαμπαπεντίνη, μπακλοφένη) από το στόμα που μετριάζουν την ένταση των νευρικών σημάτων. Όμως τα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν σε υψηλές δόσεις παρενέργειες, όπως καταβολή, ναυτία, αστάθεια βάδισης και επιβράδυνση της σκέψης.
- Εάν τα φάρμακα από το στόμα δεν αποδίδουν, μπορεί να υπάρξει θεραπεία με λεγόμενο «μπλοκ» των κλάδων του νεύρου, που περιλαμβάνει έγχυση του φαρμάκου από τον Νευροχειρουργό απευθείας σε κλάδους του τριδύμου νεύρου.
Χειρουργικές Τεχνικές
Επεμβατικές θεραπείες για τη Νευραλγία τριδύμου
Ασθενείς με παρενέργειες στα φάρμακα ή όταν ο πόνος επιμένει παρά την φαρμακευτική αγωγή, υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση που θα τους ανακουφίσει οριστικά από τα συμπτώματα. Η επέμβαση μπορεί να περιλαμβάνει:
Τη νευραγγειακή αποσυμπίεση
Με την πλέον σύγχρονη τεχνική της «κλειδαρότρυπας», υπο γενική αναισθησία. Το αγγείο το οποίο πιέζει, απομακρύνεται από το τρίδυμο νεύρο. Με μια πλάγια υπνιακή κρανιοτομία δύο εκατοστών, διαχωρίζεται το τρίδυμο νεύρο από το αγγείο που το πιέζει και μεταξύ τους τοποθετείται αφρώδες υλικό που αποτρέπει τη μελλοντική επαφή τους. Έχει άριστα αποτελέσματα (93-99%) στην αντιμετώπιση του πόνου και αποτέλεσμα πολύ μακράς διάρκειας, γι΄ αυτό η επέμβαση απευθύνεται κυρίως σε ανθρώπους νεότερης ηλικίας. Δεν αποκλείεται όμως, ο πόνος σταδιακά να επανέλθει σε ένα ποσοστό περίπου 10% σε μία δεκαετία. Η επέμβαση διαρκεί περίπου δύο ώρες.
Διαδερμικές τεχνικές νευρόλυσης του γαγγλίου του τρίδυμου νεύρου
Με θερμοπηξία (με ραδιοσυχνότητες), συμπίεση με μπαλόνι, έγχυση γλυκερόλης. Απαιτούν μικρής διάρκειας γενική αναισθησία και η επέμβαση είναι διάρκειας 30 ΄. Απευθύνεται κυρίως σε ηλικιωμένα άτομα και στους ασθενείς που δεν θέλουν να υποβληθούν σε χειρουργείο. Τα αποτελέσματα είναι λιγότερο καλά και πολύ συχνά παραμένει μια υπαισθησία στο ημιπρόσωπο, ωστόσο η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί πολλές φορές και η διάρκεια ανακούφισης από τον πόνο, είναι συνήθως 3 έτη.
Στερεοτακτική ακτινοχειρουργική
Με χορήγηση 70-80 Gy σε μια περιοχή 5 χιλ. Στο γάγγλιο του νεύρου. Ανακούφιση από τον πόνο σε 65%, με μέσο χρόνο εμφάνισης αποτελεσμάτων τους 3 μήνες. Εμφάνιση υπαισθησίας του ημιπροσώπου σε 20%.
"Επέστρεψα στην Ελλάδα για να προσφέρω με εμπειρία, υπηρεσίες προηγμένης, ελάχιστα επεμβατικής Νευροχειρουργικής. Μη διστάσετε να με συμβουλευτείτε για πρώτη ή και για δεύτερη γνώμη πριν το χειρουργείο"
Ν. Καραγεώργος, Νευροχειρουργός
