Νευροπλοήγηση εγκεφάλου & Σ. Σ

Νευροπλοήγηση (navigation) εγκεφάλου και σπονδυλικής στήλης

Η Νευροπλοήγηση (navigation) και η διεγχειρητική νευροπαρακολούθηση, η χρήση των νευροενδοσκοπίων, τα μικροσκόπια με 3D απεικόνιση, προσφέρουν σημαντικές δυνατότητες στο Νευροχειρουργό να προσεγγίσει βλάβες στον εγκέφαλο, στον νωτιαίο μυελό και στην σπονδυλική στήλη, χωρίς την πρόκληση τραύματος σε υγιής ιστούς, μέσα από μικρότερες τομές και σε σημαντικά μικρότερο χρόνο. Επίσης, να αντιμετωπίζει βλάβες σε σημεία που μέχρι πρότινος δεν ήταν ορατά.

Η Νευροπλοήγηση (neuronavigation) είναι ένα σημαντικό, σύγχρονο εργαλεία της Νευροχειρουργικής, κάτι ανάλογο του GPS που οδηγεί τον Νευροχειρουργό σε ασφαλή χειρουργικά μονοπάτια.

Η τεχνική της βασίζεται στην τρισδιάστατη (3D) απεικόνιση στο χώρο κάθε σημείου, με τη βοήθεια των απεικονιστικών  εξετάσεων όπως η αξονική ή/και η μαγνητική τομογραφία. Με ειδικά υπολογιστικά προγράμματα που έχουν σχεδιαστεί γι΄ αυτό το σκοπό, διασταυρώνονται και ταυτίζονται οι εικόνες με τις πληροφορίες του σημείου του εγκεφάλου ή της σπονδυλικής στήλης όπως λαμβάνονται με τη βοήθεια μιας κάμερας υπέρυθρων ακτίνων. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η καθοδήγηση των μικροχειρουργικών εργαλείων στην περιοχή που βρίσκεται η βλάβη, με τον ελάχιστο δυνατό τραυματισμό των πέριξ ιστών και λειτουργικών δομών. Το Νευροπλοηγικό σύστημα (navigation) καθοδηγεί τον Νευροχειρουργό, σε όλες τις φάσεις της χειρουργικής επέμβασης.

Νευροπλοήγηση στον εγκέφαλο

Η Νευροπλοήγηση προσφέρει σημαντικές δυνατότητες στις επεμβάσεις στον εγκέφαλο,  ειδικά για βλάβες που βρίσκονται εν τω βάθει. Μπορούν έτσι να πραγματοποιηθούν χειρουργικές επεμβάσεις για αφαίρεση όγκων και βιοψίες με βελόνα με πολύ μεγάλη ακρίβεια στόχευσης.

Η  δυνατότητα ενσωμάτωσης δεδομένων που παρέχονται από τη λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI), τη μαγνητοεγκεφαλογραφία (MEG) και την τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET), επιτρέπει τη διενέργεια επεμβάσεων σε περιοχές του εγκεφάλου με τις ελάχιστα δυνατές επιπλοκές.

Με το νευροχειρουργικό μικροσκόπιο και τη Νευροπλοήγηση, εντοπίζεται με εξαιρετική ακρίβεια η βλάβη και ο ιδανικός τρόπος πρόσβασης σε αυτή, καταγράφονται οι θέσεις των εργαλείων και του όγκου σε πραγματικό χρόνο, ενώ γίνεται και ο εντοπισμός των αρτηριών, ώστε αυτές να προστατευθούν κατά την εξαίρεση ενός όγκου, ιδίως όταν έχουν πλήρως περιβληθεί από αυτόν και δεν είναι δυνατόν να αναγνωριστούν άμεσα οπτικά κατά τη διάρκεια του χειρουργείου.

Τα συστήματα νευροπλοήγησης ενισχύονται με τη χρήση της διεγχειρητικής μαγνητικής τομογραφίας εγκεφάλου (intraoperative MRI), που παρέχει εικόνες σε πραγματικό χρόνο για τεκμηρίωση τυχόν υπολλειματικής βλάβης και αξιολόγηση τυχόν μετατόπισης του εγκεφάλου κατά τη φάση της χειρουργικής επέμβασης (Brain shift). Πολλά όμως σύγχρονα συστήματα νευροπλοήγησης μπορούν να επαναρυθμιστούν διεγχειρητικά μέσω χρήσης οδηγών ανατομικών σημείων, χωρίς να είναι αναγκαία η διενέργεια διεγχειρητικής μαγνητικής τομογραφίας.

Τεχνικές χαρτογράφησης εγκεφάλου (Mapping)

Με την τεχνική της ενεργοποίησης (activation technique), διενεργείται χαρτογράφηση του κινητικού φλοιού, ενώ  η τεχνική της αναστολής (inhibition technique) μπορεί να εφαρμοστεί για την  χαρτογράφηση του λόγου (μέσω επαναλαμβανομένων διακοπών της διαδικασίας της ομιλίας).

Νευροπλοήγηση στη σπονδυλική στήλη

Στη σπονδυλική στήλη, η νευροπλοήγηση επιτρέπει στο νευροχειρουργό να τοποθετήσει τα εμφυτεύματα με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια. Η τοποθέτηση των βιδών στους σπονδύλους για την επίτευξη σπονδυλοδεσίας επιτυγχάνεται με εξαιρετικά υψηλή ασφάλεια. Ο συνδυασμός της με τη διεγχειρητική νευροπαρακολούθηση, ελαχιστοποιεί  την εμφάνιση μετεγχειρητικών νευρολογικών επιπλοκών.  

Η νευροπλοήγηση στη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης επέτρεψε την αλματώδη εξέλιξη της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής της σπονδυλικής στήλης. Η Νευροπλοήγηση μπορεί να συνδυαστεί και με τη ρομποτική χειρουργική. Βέβαια, η απαραίτητη ανατομική γνώση και χειρουργική εμπειρία είναι ουσιώδους σημασίας και φυσικά δεν υποκαθίστανται, καθώς ο χειρουργός πρέπει να γνωρίζει τις εγγενείς αδυναμίες αυτών των συστημάτων και να μπορεί να εξισορροπήσει ή να διορθώσει τυχόν δυσλειτουργίες που μπορεί να παρουσιαστούν.

Ο Νευροχειρουργός Δρ. Ν. Καραγεώργος, με εκπαίδευση και εμπειρία σε μεγάλα Νευροογκολογικά Κέντρα της Γερμανίας (Πανεπιστήμιο Νυρενβέργης-Έρλαγκεν), διαθέτει εξειδίκευση και εμπειρία στη χρήση όλων των παραπάνω τεχνικών καθώς και την απαραίτητη πιστοποίηση στη χειρουργική γλοιωμάτων με τη χρήση φθορισμού 5-ΑLA.